SKĄD WYWODZI SIĘ WIARA W SZATANA?

Słowo „szatan” w języku hebrajskim oznacza „przeciwnik”. Inne słowa służące do jego określenia to: diabeł (gr. diabolos – oszczerca), kusiciel, zly, wąż, upadły anioł, ojciec kłamstwa. O złym duchu dowiadujemy się już z innych wierzeń, które istniały przed religią objawioną. Na początku, w poprzednim czasie, dwie natury, czyli substancje, Światłość i Ciemność, Dobro i Zło, Bóg i Materia, współistniały oddzielone granicą. Na północy rządził Ojciec Wielkości (upodobniony do Boga Ojca chrześcijan, a w Iranie do Zerwana), na południu Książę Ciemności (Aryman lub chrześcijański diabeł).

W religii Mezopotamii jest mowa o Wielkim Wężu, któiy grozi przede wszystkim sprowadzeniem świata do „chaosu” przez zbrodnie, przewiny i błędy ludzi, wymagające pokuty i „oczyszczeń” poprzez przeróżne rytuały. Również w koncepcji zaświatów Inanna i Dumuzi jest mowa o gallu – eskorcie oddziału demonów, które kierują światem podziemnym. W tradycji akadyjskiej bóg Kingu, który był jednym z pierwszych bogów, stał się potem arcydemonem, wodzem armii potworów i demonów, które stworzyła Tiamat. Wąż nie jest zwykłym zwierzęciem, lecz pseudonimem bardzo zręcznej istoty. Jest ona wroga nie tylko człowiekowi, ale – jak to wynika z pierwszych kart Biblii – również samemu Bogu. W wierzeniach starodawnych Słowian znalazł swoje odbicie archaiczny mit dualizmu Boga i szatana, który urósł nawet w wierzeniach do przyjaźni Boga z diabłem.

Biblijny opis raju czerpie swoje źródło najprawdopodobniej z tradycji babilońskiej, choć mit o raju znany był poza rejonem Eufratu i Morza Śródziemnego. Węża, czyli szatana, ukazywano w innych religiach jako smoka, który strzegł cudownego drzewa. Podobnie w religii irańskiej występuje Duch Życzliwy i Duch Niszczyciel.

Wiara w „węża” jako złego ducha jest więc znana w najstarszych religiach, ale ów „wąż” jako szatan, który kusi pierwszych rodziców, występuje konkretnie w Piśmie Świętym Starego Testamentu – w Księdze Rodzaju, w trzecim rozdziale. Jednak dopiero Księga Mądrości identyfikuje węża z raju z szatanem: „A śmierć weszła na świat przez zawiść diabła i doświadczają jej ci, którzy do niego należą” (Mdr 2, 24). Nowy Testament potwierdza tę prawdę.

Tak więc wiara w szatana, jako anioła upadłego, który sprzeciwił się swemu Stwórcy -jedynemu i prawdziwemu Bogu – wywodzi się z judaizmu.

Praktyczna uwaga. Diabeł lubi, gdy się o nim mówi, pisze, rozważa, snuje ciekawe domysły, studiuje, rysuje, maluje, rzeźbi… Wierzymy, że on istnieje, ale nienawidzimy go. Diabeł boi się czystego sumienia, dobroci, miłości do Boga i bliźniego. Ci, którzy pragną studiować demonologię (nauka o szatanie), powinni charakteryzować się silną wiarą i poznać bardzo dobrze angelologię (nauka o aniołach).